نوارهای نقاله از اجزای کلیدی در بسیاری از صنایع برای انتقال و جابجایی مواد هستند. این سیستمهای نقاله نقش مهمی در افزایش بهرهوری، کاهش هزینهها و بهبود فرآیندهای تولید دارند. اما یکی از مسائل مهم در بهرهبرداری بهینه از نوارهای نقاله، اتصال دو سر نوار به یکدیگر یا همان اسپلایس نوار نقاله است. اسپلایس نوار نقاله به عنوان روشی برای اتصال دو سر نوار و ایجاد یک نوار مداوم و بدون شکستگی، حائز اهمیت است.
در این مقاله، اسپلایس نوار نقاله به عنوان یکی از روشهای اتصال دو سر نوار مورد بررسی قرار میگیرد. ابتدا تعریف و اهمیت اسپلایس نوار نقاله تشریح میشود. سپس مراحل انجام اسپلایس و ابزارهای مورد نیاز معرفی میگردد.
اسپلایس نوار نقاله چیست؟
اسپلایس گرم یکی از روشهای اتصال دو سر تسمه نقاله به یکدیگر است که به آن آپارات گرم یا ولکانایز گرم تسمه نقاله نیز گفته میشود. پس از اسپلایس گرم، محل اتصال معمولاً ضعیفترین بخش تسمه خواهد بود و احتمال پارگی مجدد تسمه در این ناحیه وجود دارد. اما اسپلایس گرم نسبت به سایر روشها بیشترین استحکام را در محل اتصال ایجاد میکند که باعث افزایش طول عمر تسمه میشود. بنابراین میتوان گفت بهترین نوع اسپلایس، اسپلایس گرم است.
از طرفی این روش به دلیل هزینه بالاتر و توقف طولانیتر خط تولید نسبت به سایر روشها، دارای معایبی نیز هست. در این مقاله قصد داریم شما را به طور کامل با نحوه انجام اسپلایس گرم و تجهیزات مورد نیاز آشنا کنیم. البته مسلم است که اجرای این نوع اسپلایس تنها با مطالعه امکانپذیر نیست و نیاز به تجربه کافی دارد.
انواع روش های اسپلایس نوار نقاله
اسپلایس نوار نقاله روشهای مختلفی دارد که عبارتند از:
اسپلایس سرد: در این روش فشار و حرارت وجود ندارد و چسبندگی آن بسیار کمتر از سایر روشهاست.
اسپلایس گرم: در این روش که به آن آپارات گرم تسمه نقاله نیز میگویند، بیشترین استحکام در محل اسپلایس ایجاد میشود که منجر به افزایش طول عمر تسمه نوار نقاله میگردد. این روش بهترین نوع اسپلایس است.
به طور کلی برای انجام یک اسپلایس بادوام و مناسب، باید شرایط لازم فراهم شود و از تجهیزات کامل و مناسب استفاده گردد تا اسپلایس انجام شده دارای استحکام لازم بوده و به راحتی پاره نشود.
ابزار لازم برای اسپلایس نوار نقاله
برای انجام اسپلایس گرم تسمه نقاله، ابزار و تجهیزات خاصی مورد نیاز است. البته تأکید میشود که صرف داشتن ابزار، بدون تجربه و مهارت کافی، نمیتواند منجر به انجام صحیح عملیات شود و حتی ممکن است خطرآفرین باشد. یک اپراتور ماهر باید ابزار را بشناسد و نحوه استفاده از آنها را بداند. همچنین آگاهی از مراحل دقیق کار و تجربه کافی، از ویژگیهای یک اپراتور حرفهای است.
ابزار مورد نیاز عبارتند از:
- دستگاه ولکانایز گرم تسمه نقاله
- کلمپ کشنده تسمه
- عینک ایمنی
- انواع متر، شاقول، گونیا
- چکش، میخ، گچ علامتگذاری
- انواع رولر
- ساب برقی، گاز انبر
- لایهبردار و کاتر تسمه
- مواد اسپلایس
نحوه اسپلایس تسمه نقاله
قبل از شروع عملیات اسپلایس گرم، تسمه نقاله باید آمادهسازی شود. چند نکته مهم در این زمینه:
- زاویه برش مورب تسمه باید بر اساس استانداردهایی مانند DIN تعیین شود تا اسپلایس محکمتر باشد. معمولاً زاویه 16.7 درجه رایج است.
- جهت برش پلکانی تسمه باید موافق جهت حرکت سیستم باشد تا عمر اسپلایس افزایش یابد.
- بهتر است اسپلایس در قسمتی مسطح و بدون شیب انجام شود. اگر شیب وجود دارد، بهتر است ناحیه پولی انتهایی انتخاب شود
- فشار روی تسمه باید کم شود. کلمپهای کششی برای ثابت نگه داشتن تسمه ضروری هستند.
- سپس دو سر تسمه باید مطابق برش مورب روی هم قرار گرفته و خط وسط مشخص شود. دو سر تسمه باید دقیقاً در راستای خط وسط قرار گیرند.
با انجام مراحل فوق، تسمه آماده اسپلایس گرم میشود.
مراحل اسپلایس گرم تسمه نقاله
پس از آمادهسازی ابزار و تجهیزات، نوبت به انجام خود عملیات اسپلایس میرسد. مراحل عبارتند از:
- ثابت نگه داشتن تسمه با کلمپهای کششی و مشخص کردن خط وسط
- ایجاد برش مورب در سمت زیرین تسمه به اندازه 25 میلیمتر و زاویه حدود 45 درجه
- مشخص کردن طول اسپلایس، طول برشهای پلهای و لبههای لاستیکی
- برش و جداسازی کاور لاستیکی و لایههای منجید
- تکرار مراحل 2 تا 4 برای سمت بالایی تسمه
- زبر کردن و تمیز کردن دقیق سطوح برش خورده
- آغشته کردن سطوح به مواد اسپلایس و خشک کردن
- قرار دادن لاستیک خام روی محل اسپلایس و هواگیری
- قرار دادن دقیق دو سمت تسمه روی هم در دستگاه پرس
- تنظیم دما، فشار و زمان پرس و انجام فرآیند پرس
- خنکسازی تسمه تحت فشار و برش رابرهای اضافی
پس از طی مراحل بالا، اسپلایس گرم تسمه نقاله به اتمام میرسد.
نکات مهم برای انجام اسپلایس گرم موفق تسمه نقاله
برای انجام یک اسپلایس گرم بادوام و قابل اطمینان که در آینده مجدداً پاره نشود، رعایت نکات زیر ضروری است:
- استفاده صحیح از تجهیزات و ابزار مناسب و استاندارد
- تمیز کردن کامل و خشک نگه داشتن سطح تسمه قبل از اسپلایس
- انجام اسپلایس در دمای محیط 10 تا 45 درجه سانتیگراد
- رعایت دقیق مراحل اسپلایس توسط اپراتورهای مجرب
- استفاده از مواد اسپلایس استاندارد و مرغوب
- تنظیم صحیح دما و فشار دستگاه پرس بر اساس نوع تسمه
با رعایت نکات فوق میتوان انتظار داشت اسپلایس انجام شده از کیفیت و استحکام لازم برخوردار بوده و عمر مفید طولانیتری داشته باشد.
نتیجه گیری
اسپلایس گرم یکی از مهمترین روشهای اتصال دو سر تسمه نقاله است که منجر به افزایش عمر مفید تسمه میشود. این روش نسبت به سایر انواع اسپلایس، بالاترین میزان استحکام را در ناحیه اتصال ایجاد میکند. البته هزینه و زمان انجام آن نیز بیشتر است.
انجام موفقیتآمیز اسپلایس گرم مستلزم آمادهسازی صحیح تسمه، رعایت دقیق مراحل کار، استفاده از تجهیزات مناسب و بهکارگیری اپراتورهای ماهر است. چنانچه تمام جوانب فنی و ایمنی مربوط به اسپلایس گرم رعایت شود، میتوان انتظار داشت که تسمههای نقاله عمر مفید بسیار بالاتری پیدا کنند و هزینههای نگهداری و تعمیرات کاهش یابد.
امروزه اسپلایس به عنوان یک روش قدیمی و منسوخ شده برای اتصال انواع نوارهای نقاله محسوب میشود و تنها در مورد تسمههای لاستیکی همچنان کاربرد دارد. با پیشرفت تکنولوژی، روشهای نوین و بسیار مؤثرتری مانند آپارات تسمه نقاله جایگزین اسپلایس شدهاند.
در آپارات فینگر اتصال انواع نوارهای نقاله اعم از فلزی، پلاستیکی و الاستومری با استفاده از قطعات اتصال فلزی شکلدار موسوم به فینگرها (بست نوار نقاله) انجام میشود. این روش نسبت به اسپلایس دارای مزایای زیادی از جمله سرعت بالاتر، هزینه کمتر و افزایش قابلیت اطمینان است. بنابراین توصیه میشود به جای اسپلایس، از روش مدرن و کارآمد آپارات فینگر برای اتصال نوارهای نقاله استفاده شود.