در عصر امروز، حمل و نقل و انتقال محمولههای سنگین و بزرگ از محورهای اساسی توسعه اقتصادی و تجاری جهانی به شمار میآید. از کشورها با تاریخچه صنعتی تا مناطق با تجارت رو به رشد، نیاز به روشهای موثر و ایمن برای حمل و نقل محمولهها بیش از پیش حائز اهمیت است. در این زمینه، تسمه حمل بار یا تسمههای باربری به عنوان یک وسیله حیاتی و بحرانی برای جابجایی محمولههای سنگین، نقش مهمی ایفا میکنند.
این تسمهها، با قابلیت کنترل حرکت و ثبات محمولهها در طول مسیر حمل و نقل، ایمنی را تضمین میکنند و به عنوان پل ارتباطی بین تکنولوژی پیشرفته و نیازهای عملیاتی در زمینه حمل و نقل ایفای نقش میکنند. این مقاله به بررسی انواع تسمه جرثقیل، ویژگیها، کاربردها، تکنولوژیهای نوین، و تأثیرات آن در بهبود عملکرد و ایمنی حمل و نقل محمولهها میپردازد.
تسمه حمل بار چیست؟
تسمه حمل بار یا تسمه جرثقیل نوعی باربند است که برای بالا بردن و جابهجایی بارهای سنگین به کار میرود. امروزه به دلیل ایمنی بیشتر، از تسمه جرثقیل بیش از سیمهای بکسل استفاده میشود. تسمه جرثقیل بیشتر برای حمل بارهای شکننده و حساس به کار میرود. همچنین از تسمه بار برای جابهجایی کشتی، قایق، هواپیما و غیره استفاده میشود، زیرا در صورت برخورد به بدنهٔ وسایل نقلیه، به آنها آسیب نمیزند. علاوه بر ایمنی، کار با تسمه جرثقیل راحتتر از سیم بکسل است. تسمههای جرثقیل به صورت استاندارد تولید میشوند و اطلاعاتی نظیر جنس، شماره استاندارد، کد رهگیری و ظرفیت بارگیری روی آنها درج میشود. رعایت استانداردهای جهانی در تولید تسمه جرثقیل، عملکرد و ایمنی آن را تضمین میکند.
انواع تسمه حمل بار
انواع تسمه حمل بار، بر اساس توانایی و ظرفیت تسمه برای وزنهای مختلف بار تعیین میشود. به عبارتی برای حمل وزنهای مختلفی از بار از انواع مختلفی تسمه باربری استفاده میشود. علاوه بر این تعیین ظرفیت تسمههای باربری به وسیله رنگهای مختلف انجام میشود. در ادامه به رایجترین انواع تسمه باربری اشارهی کوتاهی خواهیم داشت.
- تسمه حمل و فیکس بار: این نوع تسمهها داری انواع مختلفی بر اساس رنگ بندی های متفاوت هستند. هر کدام از این رنگها برای حمل وزن مشخصی از بار استفاده میشوند. بهعنوان مثال رنگهای سبز، زرد و بنفش تسمه حمل و فیکس برای حمل بارهای 1 تا 8 تن به کار گرفته میشوند. رنگهای آبی و طوسی تسمه جرثقیل برای بارهای 10 تن استفاده میشوند.
- تسمه دوبل: ز تسمه دوبل برای بارهای بیش از 10 تن و تا 15 تن استفاده میشود.
- تسمه حمل گرد: تسمههای گرد از انواع قدرتمند تسمههای موجود در بازار هستند و برای باربری تا 50 تن استفاده میشوند. این تسمهها دارای روکشهای مستحکم، بادوام و ضد سایش هستند.
تسمههای حمل بار بر اساس میزان تحملپذیری بار، در رنگبندیهای مختلفی تولید میشوند. علت اصلی این رنگبندیها، استاندارد جهانی میان همه کشورهای دنیا است. هر یک از این رنگها دارای معنا و مفهوم خاصی هستند.
مشخصات فنی تسمه حمل بار
به طور کلی تسمه باربری را از جنس پلی استر یا نایلونی میسازند. مشخصات فنی تسمه حمل بار شامل طول، عرض و ظرفیت تسمه برای باربری میباشد. تسمه باربری نایلونی با روکش های محافظ مناسب با محیط های قلیایی است. تسمه باربری پلی استر همراه با روکشهای محافظ مناسب با محیط های اسیدی بوده و مقاومت بالایی نیز دارند. تسمه باربری در عرضهای مختلف ساخته شده و برای حمل بارهای مختلف بسیار منعطف هستند. تسمه باربری را در کارخانههای بافندگی تولید میکنند. بهترین انواع تسمههای باربری دارای دوخت پیوسته و روکشهای محافظتی هستند.
تسمه حمل بار کنفی
تسمه جرثقیل کنفی یکی از انواع تسمههای متداول در صنعت است که از الیاف مصنوعی یا طبیعی ساخته میشود. این نوع تسمه دارای مقطع مثلثی یا تخت است و برای انتقال نیرو به کار میرود. مزیت اصلی تسمه کنفی انعطافپذیری بالا و مقاومت در برابر خراش و سایش است. همچنین این تسمهها نسبت به تسمههای دیگر سبکتر هستند و وزن کمتری دارند. تسمههای کنفی معمولاً در صنایع خودروسازی، کشاورزی، معدن و در سیستمهای انتقال قدرت مورد استفاده قرار میگیرند.
تسمه جغجغهای
تسمههای جغجغهای شامل یک رول تسمه تخت و یک دستگیرهی جغجغهای دارای ضامن هستند. تسمه جغجغهای یکی از انواع تسمه حمل بار است که برای انتقال بار توسط ماشینهای سنگین و وانتهای باربری از آن استفاده میشود. تسمه جغجغهای به صورت رولهای باز ده متری و عرض بیشتر از 5 سانتیمتر است. تسمه جغجغهای دارای انواع حمل بار، بکسل آفرود است. از تسمههای جغجغهای در کشتیهای باربری و هواپیماها نیز استفاده میشود.
تسمه برزنتی حمل بار
تسمه برزنتی یکی از رایج ترین انواع تسمه های حمل بار می باشد. این نوع تسمه معمولا از جنس لاستیک ساخته می شود و دارای یک سطح صاف و یکنواخت است که برای حمل بارهای سنگین و متوسط بسیار مناسب می باشد. تسمه برزنتی به دلیل داشتن اصحطکاک بالا و مقاومت زیاد در برابر سایش، کشش و پارگی، کاربرد فراوانی در صنایع مختلف از جمله معدن، ساختمان، کشاورزی و غیره دارد. از مزایای دیگر این تسمه می توان به قیمت مناسب، طول عمر بالا، نگهداری آسان و در دسترس بودن آن اشاره کرد.
مزایای تسمه باربری
- تسمه باربری جایگزین مناسبی برای سیم و زنجیر چرخ ها هستند.
- بهترین وسیله برای حمل بارهای مختلف هستند.
- هنگام حمل و نقل به بارها سیبی ورد نمی کنند.
- مناسب ترین وسیله برای حمل بارهایی که دارای رنگ و پولیش هستند.
- در مقابل نور خورشید مقاوم هستند و پوسیده نمی شوند.
- در مقابل محلول های اسیدی و قلیایی مقاوم هستند.
- دارای روکشهای محافظ و مقاوم هستند.
- قیمت پایینی داشته و از لحاظ اقتصادی بسیار به صرفه هستند.
قیمت تسمه حمل بار
قیمت تسمههای حمل بار بسته به نوع، جنس و کیفیت آنها متغیر است. عواملی مانند عرض و طول تسمه، ظرفیت باربری، مقاومت در برابر سایش و دما و همچنین برند تولیدکننده روی قیمت نهایی تسمه تاثیرگذار هستند. با توجه به افزایش قیمت مواد اولیه، قیمت تسمههای حمل بار طی سالهای اخیر روند صعودی داشته است.